Nhận được phiếu hẹn trả hàng bảo hành sau một tuần, anh Võ Ấn, quận 1, TP HCM, khá yên tâm nhưng đến đúng hẹn lại bị trả hàng và nhận được thông báo: "hàng đã qua sửa chữa nên không được bảo hành".
> Mánh khóe tem bảo hành hàng điện tử

Cũng gặp tình trạng tương tự, anh Võ Văn Hậu ở quận Thủ Đức đi bảo hành tại một trung tâm mua sắm máy tính tại quận 1 kể lại, sau khi kiểm tra thanh RAM còn bảo hành đúng hơn một tháng, nhân viên trung tâm này cho rằng hàng của anh có vấn đề vì thông tin trên chip và tem không trùng khớp về dung lượng. Tranh luận một hồi, trung tâm từ chối bảo hành và trả hàng lại.

Từ chối bảo hành cho khách luôn là phản ứng đầu tiên của nhiều cửa hàng bán lẻ linh kiện máy tính.

“Khách lạ luôn nằm trong tầm ngắm của những chiêu thức này”, anh Võ Ấn chia sẻ. Phổ biến nhất là việc bảo hành hành người tiêu dùng, họ phải đem hàng đi hết phòng này lại đến phòng nọ chỉ để chờ “chẩn bệnh”. Sau đó là hàng loạt loại bệnh có thể được đưa ra để từ chối nhận hàng như: chip bị mốc, rỉ, sét, hở chân chip, cháy, hàng đã qua sửa chữa… Lý do thường được đưa ra là “hãng sẽ không nhận bảo hành” với những lỗi này. Trong khi người tiêu dùng chẳng thể nào thấy được những lỗi trên mà chỉ biết "ngậm bồ hòn" nghe phán.

Anh Nguyễn Minh Hưng ở Bình Dương lặn lội lên tận TP HCM chỉ để bảo hành ổ đĩa DVD kể lại: ”Nhân viên trả lại hàng vì thấy tem nằm ở phần cạnh bên bị trầy xước do ma sát với phần thùng máy, dù tem còn lại nằm mặt trên vẫn còn nguyên”.

“Đặc biệt với những thiết bị đã gần hết hạn bảo hành thì nhân viên buộc phải tìm ra bất cứ lỗi gì có thể để từ chối nhận hàng”, anh Nguyễn Long, chuyên phân phối linh kiện máy tính tại quận 11, TP HCM, tiết lộ, bởi những sản phẩm dạng này thường không còn hàng để đổi cho khách vì hãng không còn sản xuất.

Ngay cả với ổ cứng (HDD) lâu nay rất dễ bảo hành nhưng một số cửa hàng liên tục từ chối chỉ vì hai bên cạnh ổ cứng bị xước. Đây là vị trí dễ cọ sát với thùng máy khi người sử dụng tháo ra để đem bảo hành. Thế nhưng với những khách hàng quen thuộc hay lấy số lượng lớn thì thường trót lọt trong việc bảo hành. Qua quen biết, các lô hàng của anh Long đưa đi bảo hành thường chỉ được kiểm tra sơ qua và giải quyết ngay.

Ngay cả các cửa hàng thuộc dạng nhỏ lẻ cũng thường là nạn nhân của vấn đề này. Nhiều lần không thể bảo hành cho khách, anh Lê Văn Cang, chủ một cửa hàng vi tính quận 7, đã phải tự bỏ tiền để lắp lại linh kiện khác.

Anh Nguyễn Thanh Nam, một kỹ thuật viên vi tính tại quận 7, nhận định: "Với khí hậu VN thì những lỗi ẩm mốc, rỉ chip nhẹ là không thể tránh khỏi trong quá trình sử dụng". Với vài thao tác đơn giản là các nhân viên kỹ thuật có thể dễ dàng khắc phục nhưng đa phần người tiêu dùng đều bị từ chối vì những lỗi này.

Thậm chí anh Nam đã nhiều lần phải "tắm gội" cho linh kiện trước khi đem bảo hành. Nhìn kỹ từng ngóc ngách nếu có bất kỳ chỗ nào hơi bẩn, có chút ngả màu... là anh phải dùng nhựa thông tỉ mỉ rửa bằng máy thổi và ngâm lại dầu hỏa để bề mặt không quá bóng. Nếu không cẩn thận máy thổi có thể làm lạc mất bất kỳ chip hay cục trở trên linh kiện.

"Rỉ, sét, ẩm mốc... là những hiện tượng do tác động từ bên ngoài không nằm trong phạm vi bảo hành của các hãng sản xuất", ông Lê Hoàng Sơn, Phó giám đốc Công ty phân phối linh kiện máy tính Viễn Sơn, cho biết. Tuy nhiên, nhiều nhà phân phối có thẩm quyền sửa chữa trực tiếp tại VN đều tiếp nhận bảo hành những loại lỗi như trên. Trường hợp không thể sửa được, các đơn vị này có thể bỏ chi phí thay thế để đảm bảo uy tín với khách hàng.

Cũng không ít các đơn vị bán lẻ có tiêu chí kinh doanh không lâu dài, lợi dụng việc này để làm khó khách hàng trong việc bảo hành: viện ra bất kỳ lý do gì để né tránh, cố tạo thêm lỗi trên thiết bị...

"Việc bảo hành phải đổi đi đổi lại nhiều lần là những trường hợp không thể tránh khỏi đối với bất kỳ hãng nào, kể cả doanh nghiệp lớn", ông Ngô Đức Sinh, Tổng giám đốc nhà phân phối điện tử Silicom, khẳng định. "Bởi đặc thù của sản phẩm công nghệ là nhu cầu bảo hành".

Đại diện kỹ thuật Silicom cũng cho biết, các thiết bị được bảo hành phải là hàng bị hỏng phát sinh do nhà sản xuất. Các tác động từ quá trình sử dụng: va đập, rơi vỡ, do virus tin học, sản phẩm đã bị thay đổi so với hình thức ban đầu, do các yếu tố chủ quan của người sử dụng các phần mềm can thiệp nhằm thay đổi tính năng của thiết bị hay mạch điện..., hoặc do các điều kiện khách quan như sét đánh, chập điện, hoả hoạn... sẽ không được bảo hành hoặc bảo hành nhưng khách phải thỏa thuận chịu phí.

Ông Sinh khuyên, người tiêu dùng nên chọn mua hàng ở những đại lý có chính sách bảo hành rõ ràng và thời gian hoạt động trên thị trường trên 3 năm. Ngoài ra, việc chọn mua sản phẩm của những thương hiệu tên tuổi, có hệ thống bảo hành trực tiếp tại VN cũng sẽ giảm thiểu cho người mua gặp phải những rắc rối.

Mai Huy